महासागर / सागर संस्कृत निबंध (Essay on Ocean in Sanskrit)

महासागर / सागर संस्कृत निबंध (Essay on Ocean in Sanskrit)

महासागर / सागर संस्कृत निबंध: सागरः भूमौ दृश्यमानः लवणजलेनावृत्तः ७०% भूभागः। भूमेः वातावरणस्योपरि, जलचक्र-अङ्गारचक्र-नैट्रोजन्-चक्रस्योपरि च सागरस्य प्रभावः गणनीयरीत्या भवति । विश्वस्य सागरप्रदेशः प्रमुखतया पञ्चधा विभक्तः दृश्यते। प्रदेशवैशल्यानुगुणं तेषां नामानि अवरोहणक्रमेण एवं विद्यते - पेसिफिक्-अट्लाण्टिक्-हिन्दु-अण्टार्क्टिक्-आर्क्टिक्-सागराः।

अस्मिन् भूग्रहमात्रे एव सागरः (अपारः जलराशिः) विद्यते। भूविस्तारस्य ७२% भागः लवणजलेन आवृत्तः विद्यते। अयं सागरः प्रमुखसागरत्वेन विभक्तः। भूमेः जलस्य ९७% सागरस्य जलमेव। सागरतज्ञाः वदन्ति यत् विश्वसागरस्य ५% भागमात्रम् अस्माभिः आविष्कृतः विद्यते इति । सागरस्य समग्रः विस्तारः १.३ बिलियन् क्युबिक् कि मी (३१० मिलियन् क्युबिक् मीटर्), सामान्यगभीरता ३,६८२ मीटर्स्। अत्र विद्यमानस्य जलस्य प्रमाणं सामान्यतः १,३४० मिलियन् घनकिलोमीटर्-परिमितम्। भूमेः ०.०२३% भारः अस्य विद्यते। सागरे २,३०,००० ज्ञाताः जीविनः वसन्ति, अज्ञातानां जीविनां सङ्ख्या विंशतिलक्षाधिकं स्यात् इति ऊह्यते।

स्थानम्	सागरः	विवरणम्
१	पेसिफिक्-महासागरः	एशिया-ओशेनियाप्रदेशौ अमेरिकातः पृथक्करोति
२	अट्लाण्टिक्-महासागरः	अमेरिकां युरेसिया-आफ्रिकातः पृथक्करोतु
३	हिन्दुमहासागरः	आफ्रिका-आस्ट्रेलियाखण्डौ पृथक्करोति
४	दक्षिणमहासागरः	पेसिफिक्-अट्लाण्टिक्-हिन्दुमहासागराणाम् विस्तृतभागत्वेन गण्यमानः अयम् अण्टार्क्टिकां परितः दृश्यते
५	आर्क्टिक्-महासागरः	आर्क्टिक्-प्रदेशं व्याप्य उत्तरामेरिका-युरेशियामपि स्पृशति

सागरे सामान्यतः ३% शुद्धजलम् अवशिष्टञ्च लवणजलं भवति। विश्वसागरस्य विस्तारः ३६१ मिलियन् चतुरस्रकिलोमीटर्मितः । सागरस्य घनफलं सामान्यतः १.३ बिलियन् क्युबिक् किलोमीटर्स् (३१० मिलियन् क्युबिक् मीटर्स्)मितम् । सागरस्य गभीरता सामान्यतः ३,७९० मीटर्स् परिमिता । गरिष्ठगभीरता १०, ९२३ मीटर्स् (६७८७ मैल्स्)मितम् । विश्वस्य अर्धांशाधिकं जलं ३००० मीटर्स् मितायां गभीरतायां विद्यते । सागरे विलीनतां गतैः बहुभिः रासायनिकवस्तुभिः सागरः नीलवर्णतां प्राप्नोति, तत्र प्रमुखं कारणं तस्मिन् विद्यमानं क्लोरोफिल्-रासायनिकम् । सागरेण कश्चन प्रकाशः प्रसार्यते, रात्रिकाले सः प्रकाशः मैल्परिमितं दूरं व्याप्नोति इति सागरे चरद्भिः नाविकैः अन्यैः च उक्तमस्ति । २००५ तमे वर्षे विज्ञानिभिः प्रथमवारं घोषितं यत् तस्य प्रकाशस्य भावचित्रं स्वीकृतमस्ति इति ।

SHARE THIS